Polityka One Belt One Road pomaga w eksporcie płyt ze stopu magnezu do Europy

28 marca czołowa chińska agencja planowania gospodarczego, Narodowa Komisja Rozwoju i Reform (NDRC), opublikowała nowy plan działania przedstawiający kluczowe szczegóły pekińskiej inicjatywy „Jeden pas, jedna droga”.Prezydent Chin Xi Jinping uczynił z programu centralny element swojej polityki zagranicznej i krajowej strategii gospodarczej.Początkowo zapowiadane jako sieć regionalnych projektów infrastrukturalnych, to najnowsze wydanie wskazuje, że zakres inicjatywy „Pasa i Szlaku” nadal się rozszerza i będzie teraz obejmował promocję wzmocnionej koordynacji polityki na kontynencie azjatyckim, integrację finansową, liberalizację handlu i łączność między ludźmi.Wysiłki Chin zmierzające do wdrożenia tej inicjatywy prawdopodobnie będą miały istotny wpływ na architekturę gospodarczą regionu – wzorce regionalnego handlu, inwestycji, rozwoju infrastruktury – i z kolei będą miały strategiczne implikacje dla Chin, Stanów Zjednoczonych i innych głównych mocarstw.

P1: Czym jest „Jeden pas, jedna droga” i co zawiera nowy plan?

A1: „Gospodarczy pas Jedwabnego Szlaku” i „Morski Jedwabny Szlak XXI wieku” to inicjatywy po raz pierwszy wprowadzone przez Xi jesienią 2013 r. podczas wizyt, odpowiednio, w Kazachstanie i Indonezji.Oczekuje się, że zajmą one ważne miejsce w 13. planie pięcioletnim Chin, który będzie obowiązywał w latach 2016-2020 i będzie wyznaczał krajową strategię inwestycyjną w tym okresie.

Często określane wspólnie jako „Jeden Pas, Jedna Droga”, szczegóły opublikowane do tej pory przez oficjalne chińskie media pokazują „Pas” jako planowaną sieć lądowych tras drogowych i kolejowych, rurociągów naftowych i gazowych oraz innych projektów infrastrukturalnych, które będzie rozciągać się od Xi'an w środkowych Chinach, przez Azję Środkową, aż do Moskwy, Rotterdamu i Wenecji.Być może dziwnie nazwana, „droga” jest jej morskim odpowiednikiem: siecią planowanych projektów portowych i innych przybrzeżnych projektów infrastrukturalnych, które rozsiane są po mapie od Azji Południowej i Południowo-Wschodniej po Afrykę Wschodnią i północne Morze Śródziemne.

Nowy plan Pasa i Drogi, wydany wspólnie przez NDRC oraz Ministerstwa Spraw Zagranicznych i Handlu, podkreśla, że ​​zakres inicjatywy wykroczy znacznie poza budowę infrastruktury.Program obejmie również wysiłki na rzecz promowania większej integracji finansowej i korzystania z renminbi przez obce kraje, stworzenia „Informacyjnego Jedwabnego Szlaku” łączącego regionalne sieci technologii informacyjno-komunikacyjnych oraz obniżenia barier w handlu transgranicznym i inwestycjach w regionie, m.in. inne inicjatywy.Nowe instytucje regionalne, takie jak Azjatycki Bank Inwestycji Infrastrukturalnych (AIIB) i Fundusz Nowego Jedwabnego Szlaku (NSRO), mają również częściowo uzupełniać i wspierać rozwój Pasa i Szlaku.

Plan wyróżnia się również mieszaniem tradycyjnego chińskiego języka dyplomatycznego (np. podkreślając suwerenność i brak interwencji) wraz z nowszą retoryczną koncentracją na przestrzeganiu wysokich standardów i norm międzynarodowych oraz „decydującej” roli rynku i przemysłu w kierowaniu inicjatywą.Jest to odzwierciedlenie obietnicy złożonej przez przywódców Chin na Trzecim Plenum w listopadzie 2013 r., aby „nadać rynkowi decydującą rolę w alokacji zasobów”, ale okaże się, czy siły rynkowe i względy handlowe rzeczywiście odegrają kluczową rolę w napędzaniu nowy Jedwabny Szlak naprzód.

P2: Co Pekin próbuje osiągnąć dzięki tej inicjatywie?

O2: Istnieją ważne ekonomiczne i geopolityczne czynniki napędzające tę inicjatywę, chociaż Pekin prawdopodobnie bardziej koncentruje się obecnie na tym pierwszym, biorąc pod uwagę krajowe wyzwania gospodarcze.

W szczególności chińscy przywódcy zmagają się z trudnym przejściem do „nowej normy” wolniejszego i bardziej zrównoważonego wzrostu gospodarczego.Projekty infrastrukturalne proponowane w ramach Pasa i Szlaku – z których wiele przebiegałoby przez niektóre z najbiedniejszych i najsłabiej rozwiniętych regionów Chin – mogą stanowić bodziec do złagodzenia skutków tego pogłębiającego się spowolnienia.Pekin ma również nadzieję, że poprzez poprawę łączności między swoimi słabo rozwiniętymi południowymi i zachodnimi prowincjami, bogatszym wybrzeżem i krajami wzdłuż jego peryferii, Pas i Szlak poprawi wewnętrzną integrację gospodarczą i konkurencyjność Chin oraz pobudzi bardziej zrównoważony regionalnie wzrost.Ponadto budowa ma pomóc w wykorzystaniu ogromnej nadwyżki mocy produkcyjnych Chin i ułatwić wejście chińskich towarów na rynki regionalne.W czasie, gdy wiele dużych przedsiębiorstw państwowych walczy o utrzymanie się na powierzchni, a banki tkwią w cyklu przewracania wciąż rosnących i stopniowo coraz mniej opłacalnych portfeli kredytowych, projekty, które tworzą Pas i Szlak mogą zapewnić niezbędne wsparcie życia i służyć jako użyteczne narzędzie patronackie dla rekompensowania partykularnych interesów zagrożonych przez wysiłki na rzecz wdrażania reform prorynkowych.

Na froncie polityki zagranicznej Pas i Droga odzwierciedla wiele priorytetów, które Xi Jinping określił na głównym spotkaniu Chińskiej Partii Komunistycznej w sprawie spraw zagranicznych, które odbyło się w listopadzie ubiegłego roku.Obejmowały one zwiększony nacisk na poprawę dyplomacji z sąsiednimi państwami oraz bardziej strategiczne wykorzystanie ekonomii jako części ogólnego zestawu narzędzi dyplomatycznych Chin.W kontekście regionalnej „luki infrastrukturalnej”, szacowanej na biliony dolarów, inicjatywa ta podkreśla ogromne i rosnące zasoby Chin i dostarczy głównej finansowej marchewki, aby zachęcić rządy w Azji do zacieśnienia współpracy z Pekinem.W perspektywie średnio- i długoterminowej pomyślne wdrożenie tej inicjatywy może pomóc pogłębić regionalną integrację gospodarczą, pobudzić handel transgraniczny i przepływy finansowe między krajami euroazjatyckimi a światem zewnętrznym oraz jeszcze bardziej umocnić chińskocentryczne wzorce handlu, inwestycji i infrastruktury.Wzmocniłoby to znaczenie Chin jako partnera gospodarczego dla sąsiadów i potencjalnie wzmocniłoby wpływy dyplomatyczne Pekinu w regionie.Zwiększone inwestycje w surowce energetyczne i mineralne, zwłaszcza w Azji Środkowej, mogą również pomóc w zmniejszeniu zależności Chin od towarów importowanych z zagranicy, w tym ropy naftowej przepływającej przez Cieśninę Malakka.

P3: Czy ta inicjatywa wiąże się ze strefą wolnego handlu czy stworzeniem innego rodzaju instytucji międzynarodowej?

O3: Nie, to oczywiście nie jest regionalna strefa wolnego handlu i nie wiąże się z żadnymi wiążącymi umowami międzypaństwowymi.Zamiast tego, w jej sercu leży zobowiązanie Chin do wykorzystania swoich zasobów gospodarczych i umiejętności dyplomatycznych do promowania inwestycji infrastrukturalnych i rozwoju gospodarczego, który ściślej łączy Chiny z resztą Azji i dalej z Europą.Pod tym względem odzwierciedla ona preferencje Chin dotyczące unikania, jeśli to możliwe, formalnych traktatów z wymiernymi wymogami zgodności na rzecz mniej formalnych ustaleń, które zapewniają im elastyczność i pozwalają zmaksymalizować umiejętności gospodarcze i polityczne.

P4: Jakie są potencjalne korzyści dla Azji?

A4: „Jeden pas, jedna droga” jest określany jako chińska wersja planu Marshalla, porównanie, które Pekin starał się zbagatelizować jako obciążone geopolitycznymi podtekstami, których, jak twierdzi, nie ma w jego inicjatywie.

Pomijając motywacje, inicjatywa ta jest mocną ilustracją rosnącego potencjału i siły gospodarczej Chin – oraz zamiaru administracji Xi, by rozmieścić je za granicą.Właściwie wdrożone projekty obejmujące Pas i Szlak mogą przyczynić się do zwiększenia regionalnego wzrostu gospodarczego, rozwoju i integracji.Według Azjatyckiego Banku Rozwoju istnieje roczna „luka” między podażą a popytem na wydatki infrastrukturalne w Azji, rzędu 800 miliardów dolarów.Biorąc pod uwagę, że infrastruktura jest sercem Pasa i Szlaku, jest miejsce na to, by inicjatywa odegrała konstruktywną rolę w regionalnej architekturze gospodarczej.Ponadto, jeśli prowadzi to do bardziej zrównoważonego i sprzyjającego włączeniu społecznemu wzrostu, może pomóc wzmocnić instytucje polityczne w regionie oraz ograniczyć zachęty i możliwości dla ruchów terrorystycznych.

P5: Jakie są potencjalne zagrożenia?

Odpowiedź 5: Wdrożenie Pasa i Szlaku pociągnie za sobą znaczne ryzyko i wyzwania dla Chin i ich sąsiadów.Przeszłe trudności Pekinu w inwestowaniu w infrastrukturę za granicą, zwłaszcza w ramach porozumień dwustronnych, sugerują, że wiele z proponowanych projektów może skończyć się jako niewiele więcej niż seria kosztownych marnotrawstw.Biorąc pod uwagę słabe wyniki chińskich firm budowlanych działających za granicą (w tym częste złe traktowanie lokalnych pracowników), znaczny wzrost skali ich działalności zewnętrznej zwiększa ryzyko negatywnych skutków politycznych, które mogłyby zaszkodzić wizerunkowi Pekinu lub doprowadzić do niestabilności w krajach przyjmujących —zwłaszcza jeśli wysiłki te nie przynoszą trwałych korzyści dla lokalnych gospodarek.Lepsza łączność regionalna może również zwiększyć prawdopodobieństwo, że konsekwencje złego zachowania za granicą znajdą drogę powrotną do Chin.

Innym ryzykiem jest to, że wiele krajów w Azji i za granicą (w tym Stany Zjednoczone) obawia się geopolitycznego wpływu Pasa i Szlaku.Chociaż Pekin starał się rozwiać te obawy w swoim najnowszym planie, podkreślając potencjał „wygrany-wygrany” inicjatywy, jego wysiłki będą miały istotne implikacje dla polityki zagranicznej dla wielu kluczowych graczy regionalnych, w tym Japonii, Indii i Rosji.Moskwę szczególnie niepokoi inicjatywa przekładająca się na wzrost chińskich wpływów w Azji Centralnej, obszarze, który od dawna uważała za znajdujący się w jej strefie wpływów i gdzie konkurencja chińsko-rosyjska w ostatnim czasie wyraźnie się nasila.Tymczasem Indie są szczególnie zaniepokojone chińskimi inwestycjami na Sri Lance, które New Delhi również postrzega jako część swojego podwórka.

W związku z tym istnieje wyraźne ryzyko, że wysiłki Pekinu – w dobrych intencjach lub nie – spotęgują napięcia geopolityczne w i tak już napiętym regionie.Projekt ma również bezpośrednie konsekwencje dla bezpieczeństwa.W szczególności Morski Jedwabny Szlak prawdopodobnie zwiększy zdolność Chin do projekcji swojej rosnącej potęgi morskiej za granicą, podczas gdy zwiększone zaangażowanie Chin w budowę regionalnej infrastruktury informatycznej może stworzyć nowe kanały dla Pekinu do wywierania wpływu w regionie.

Ewentualnie istnieje spora szansa, że ​​te wzniosłe plany nie zostaną zrealizowane.Chińska strategia rozwoju „zbuduj, a przyjdą” już natrafiła na trudności w kraju.Gdyby to samo wydarzyło się za granicą, mogłoby to wywołać nie tylko polityczny sprzeciw wobec Chin, ale także niespłacanie pożyczek przez kredytobiorców lub niezdolność przedsiębiorstw do odzyskania swoich inwestycji, co może w efekcie spowodować dodatkowy nacisk na chińską gospodarkę, pomagając w minimalnym złagodzeniu pogłębiające się spowolnienie.